Versneld van het aardgas af?

Er gaan steeds meer stemmen op om de gasketel versneld uit te faseren bij Nederlandse huishoudens. Dit hangt grotendeels samen met de noodzaak om veel minder laag-calorisch aardgas te winnen uit het Groningerveld. Maar is versneld uitfaseren wel verstandig?

Hoog tijd om te reflecteren, voordat op basis van micromanagement beschikbare huishoud- en overheidsgelden (subsidies) worden besteed aan de verkeerde investeringen.

Overwegingen

Amerika investeert meer dan ooit in ‘extreme fossil’: de minst gewenste vormen van fossiele energie als het gaat om CO2-emissies en luchtkwaliteit (lees artikel The Guardian). Moeten wij dan de schoonste vorm van fossiele brandstof allerijl weghalen uit onze huishoudens?

Een vakantievlucht met twee personen staat qua CO2-uitstoot al gauw gelijk aan de CO2-uitstoot van één jaar lang een gemiddelde gezinswoning op temperatuur houden. En we laten de luchtvaart met 10% groeien per jaar, dus ook daar is enige reflectie op zijn plaats.

De transportsector schakelt waar mogelijk over op gecomprimeerd aardgas aangevoerd uit winningsgebieden over de hele wereld. Zoals bij alle fossiele brandstoffen is ook aardgas nog altijd een groeimarkt omdat dit minder CO2-uitstoot geeft bij nu veelal diesel aangedreven machines.

Gebouwde omgeving en MKB gebruiken op dit moment ca. 50% van het aardgas in Nederland, waarbij aardgas weer voor ruim 1/3 de energiedrager is voor de gehele energievoorziening in Nederland. In Nederland draait bijvoorbeeld de industrie voor een groot deel op aardgas. In het buitenland is dit veelal olie en kolen. Het behoeft weinig uitleg wat er gaat gebeuren als we ons aardgasverbruik versneld gaan afbouwen en met welke fossiele brandstoffen dit dan zal worden opgevangen.

Hoe lossen we het probleem van minder beschikbaar Gronings aardgas dan wel op?

  1. Benader het in deze fase als een technisch probleem. Investeer in extra bijmenginstallaties van stikstof om bestaande gasketels nog goed te laten functioneren en verkoop ketels die ook geschikt zijn voor hoog-calorisch gas, zodat overschakelen mogelijk wordt in de nabije toekomst. Dit alles zal uiteraard samen gaan met import van aardgas.
  2. Laat huishoudens overschakelen op inductie koken: een relatief kleine investering en een eerste kleine stap om aardgas uit te faseren. Het aanpassen van gaskooktoestellen is niet renderend.
  3. Zorg dat bij nieuwbouw direct wordt overgestapt op een andere warmtevoorziening zoals restwarmte uit industrie, centrale WKO of individuele warmtepompen. De investeringen zijn dan immers relatief laag.
  4. In de bestaande bouw liggen er vooral kansen bij (MKB) bedrijven. Goede geïsoleerde kantoren en gebouwen met vloerverwarming of andere systemen voor lage temperatuurverwarming kunnen relatief eenvoudig van aardgas over naar een warmtepomp. Door dit op het niveau van een bedrijventerrein te organiseren met een Warmte- en Koude Opslag (WKO), of -indien beschikbaar- restwarmtegebruik, wordt de snelste terugverdientijd gerealiseerd.
  5. Blijf de Trias energetica volgen, ook voor het terugdringen van ons aardgasverbruik. Anders gesteld, ga veel minder verbruiken:Regel installaties veel beter in op basis van daadwerkelijke warmtebehoefte/noodzaak. Besparingen tussen de 10 en 30% zijn haalbaar zonder grote investeringen.
  6. Zet zwaarder in op renovatie en daarbij het optimaliseren van isolatiegraad van gebouwen. Zet in op warmteterugwinning uit ventilatielucht.

Minder Gronings gas is een gegeven. Het is een uitgelezen kans om onze energieprestaties kritisch tegen het licht te houden en vooral in te zetten op een kleinere warmtevraag en daarmee gasverbruik. Dan maken we qua reductie van de CO2-uitstoot ook echt stappen vooruit!