Van 130 naar 100: óók goed tegen CO2

Een opmerkelijke knoop is doorgehakt. Wie had een jaar geleden kunnen denken dat de maximumsnelheid overdag van 130 naar 100 kilometer per uur zou gaan?

Degenen die onze Club van 49 volgen, weten dat dit al een tijdje één van onze speerpunten is. Zowaar is er nu dus eentje ingevuld. Maar waarom is dit zo’n interessante maatregel?

Volgens ‘stikstofhoogleraar’ Jan Willem Erisman bespaart het verlagen van de maximumsnelheid naar 100 ongeveer 0,3% van de totale Nederlandse stikstofuitstoot. “Het is een heel klein effect”, zegt Erisman tegen nos.nl. “Het gaat alleen maar om het compenseren van de bouw, om de bouw weer vlot te trekken. Dit geeft net de ruimte die je nodig hebt.”

Nu moet je erg oppassen met relatieve getallen t.o.v. een groter geheel, want dat kan het individuele effect enorm bagatelliseren. Grofweg halveert de NOx-uitstoot van een auto namelijk als de kruissnelheid daalt van 130 naar 100. Dat is geen klein bier.

Bovendien heeft langzamer rijden een positief effect op de luchtkwaliteit (minder fijnstof), de doorstroming (minder files op drukke trajecten) en de veiligheid (minder doden en gewonden). De kinetische energie loopt immers kwadratisch op bij het toenemen van de snelheid. Bij een lagere snelheid hoef je dus minder energie weg te remmen en is de impact bij een botsing minder groot.

45% minder CO2 bij kruissnelheid

Opvallend is dat er in de media heel beperkt wordt aangegeven wat dit betekent voor de CO2-uitstoot van ons wagenpark. Zonder al te natuurkundig te worden, levert een kruissnelheid van 100 in plaats van 120 km/u circa 45% CO2-reductie op. Een enorme besparing dus.

20% minder CO2 gemiddeld

In de praktijk ligt onze gemiddelde snelheid echter lager. We gebruiken op- en afritten, remmen en trekken weer op, en rijden een groot deel van onze kilometers in de bebouwde kom of op wegen met een lagere maximumsnelheid, zoals 80. Maar grofweg kun je stellen dat een gemiddelde automobilist die regelmatig op 120- of 130-tracjecten rijdt, gemiddeld 20% minder brandstof zal verbruiken en dus 20% minder CO2 zal uitstoten. En voor de echte kilometervreters, die vaak op de snelweg te vinden zijn, kan dit oplopen tot 30%.

Voor liefhebbers van de natuurkundige onderbouwing: op kruissnelheid is het merendeel van de benodigde energie voor voortbeweging noodzakelijk voor het wegduwen van de lucht:

Maar dan ben je er nog niet, want de motor moet vermogen leveren. Dat reken je uit met de formule:

Voila: een macht tot de derde voor snelheid.

Genoeg om de doelstelling te halen?

Behalve over onze stikstofdepositie heeft de rechter – in de Urgenda-zaak – ook uitspraken gedaan over onze CO2-reductiedoelstelling voor 2020. De besparing van 20% op CO2-uitstoot door personenauto’s zou zomaar genoeg kunnen zijn om de ‘Urgenda’-doelstelling te halen. Naar de reden waarom dit niet breed wordt uitgemeten in de politiek en de media blijft het gissen. Wellicht dat de stikstofcrisis politiek makkelijker ligt dan het broeikaseffect. Vast staat dat vele partijen nieuwsgierig zullen zijn naar de eerste praktijkcijfers van de nieuwe snelheidslimiet.